şehir isimleri

[lececafe]

AĞRI


İsmi sınırları içindeki "Ararat" dağından alır. Çok eski
çağlarda yeryüzü
korkunç bir su baskınınına uğradı.(Nuh Tufanı) Nuh peygamber
bütün
canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdi. Gemi Cudi (İslam
kaynaklarına göre) (Hristiyan kaynaklarına göre de Ararat -
Ağrı) dağına
kondu. Ararat, önce aran sonra da Ağrı adını aldı.


AKSARAY


Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese,
kümbetler ve
büyük ve beyaz bir saray yaptırdı. Şelir "Aksaray" adını işte
bu beyaz
saraydan aldı.


AMASYA


Amasya şehrini tarihçi Strabon'a göre Amazon karalı Amasis kurdu ve
ona
Amasis kenti anlamına gelen "Amasesia" ismini verdi.


AYDIN


İlk olarak Argoslar tarafından kuruldu. Anadolu beylerinden
Aydınoğlu Mehmet
bey'den aldı. Aydın, Mehmet beyin babasının ismidir.


ARTVİN


İskitler tarafından kuruldu. Artvin sözü iskitçe'dir.


ANTALYA


MÖ ll.ci yüzyılda Bergama karalı Attalos ll tarafından kuruldu.
Şehir
önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anıldı. Daha
sonra bu
isim Adalia, Antalia ve en son Antalya şekline dönüştü.


ANKARA


İslam kaynaklarında Ankara'nın adı Enguru olarak geçer. Kimilerine
göre
Ankara sözü Farsça "Üzüm" anlamına gelen Engür'den, ya da
Yunanca'da Koruk
anlamına gelen"Aguirada'dan türemiştir.
Bazılarına Hint-Avrupa dillerindeki "Eğmek" anl..... gelen Ank ya
da
Sankskritçe de; "Kıvrıntı",, anlamına gelen ankaba'dan veya
Latince'den
çengel anlamına gelen uncus'dan türediği ileri sürülmektedir.
Frig dilinde
Ank "engebeli, karışık arazi anlamına gelir." Şehrin diğer
isimleri; Ankyra,
Ankura, Ankuria, Angur, Engürlü, Engürüye, Angare, Angera, Ancora,
Ancora ve
son olarak Ankara şeklini almıştır.


ANTAKYA


MÖ 300 yıllarında Makedonya Kralı Seleukoz bu yörede Antakya'yı
kurdu ve
şehre babasının ismi olan Antiokhia adını verdi. Zamanla büyüyen
kent,
başkent halini aldı.


AFYONKARAHİSAR


Afyon türkülerinde sık sık "Hisar" sözcüğü geçer. "Hisarın
bedenleri çevirin
gidenleri" Bu hisar sözcüğünün Afyon türkülerinde sık sık
yinelenmesi
nedensiz değildir. Eski adı Akroenos olan şehri Selçuklular uzun
süren bir
kuşatmadan sonra ele geçirdiler. "Hisar" kuşatma anlamına gelir.
Acılarla
elde edilen yere "Karahisar" dediler ve orada, kara taşlardan bir kale

kurdular. Onaltıncı yüzyılda bölgede afyon yetiştirlmeye
başlayınca,
Karahisar'ın başına bir de Afyon eklendi ve şehir "Afyonkarahisar"
adını
aldı.


ADAPAZARI


Bu ilimize Adapazarlılar kasaca Ada der. Çünkü Sakarya ve Çark
suyu arasında
yer alan şehir, tıpkı bir adayı andırır. "Pazar sözüne gelince:
Burası
onyedinci yüzyılda yörenin Pazar yeriydi. İşte, Adapazarı bu iki
sözcüğün
"Ada" ve "Pazar" sözcüklerinin birleşmesinden oluştu. Adapazarı,
Sakarya
ilimizin merkezidir.


BURSA


Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir. Buraya kurucusu
Bitinya
kralı Prusias'ın adı verildi. (MÖ:ll.yüzyıl)


BURDUR


Eski adı Askaniya'dır. İsmini yanında kurulmuş olduğu Burdur
gölünden alır.


BOLU


Önceleri Bithynion Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı
verildi. Türkler
burayı alınca Claudiopolis sözcüğünü kısaltıp sadece polis
dediler. Daha
sonra bu da halk dilinde değişerek Bolu oldu.


BİTLİS


Kimi tarihçilere göre, "Bageş" ya da "Pagiş" sözcüklerinden
türemiştir.
Kimilerine göre de Büyük İskender'in komutanı "Lis" ya da "Badlis"
burada
bir kale kurmuş. Bitlis sözcüğü bu komutanın isminden
kaynaklanıyormuş.


BİNGÖL


Buradaki bir çok göllerden dolayı bu isim kendisine verildi.


BİLECİK


Bizanslılar döneminde burada Bilekoma adlı bir kale vardı. Osman
bey burayı
alınca bu adı Bilecik olarak adını verdi.


BAYBURT


Eldeki kaynaklara göre kasabanın ortaçağdaki adı "Paypert" ya da
"Pepert"
idi. Bayburt adı buradan gelmektedir.


BALIKESİR


Şehrin adının eski hisar anl..... gelen Paleokastio'dan türediği
sanılmaktadır. Halk arasında dolaşan bir söylentiye göre de balı
çok
anlamına gelir. Çünkü Kesir Arapça'da çok anlamına gelmektedir

ÇANAKKALE


Marmara ve Ege denizlerini birleştiren Boğaz'daki şehir ve
kasabaların en
büyüğü ve il merkezidir. Boğazın doğu kıyısında ve en dar
yerinde
kurulmuştur. Burada denizini şekli tıpkı bir çanağı andırır.
Bugünkü ismini
buradan alır.


ÇANKIRI


İlkçağda "Gangra" kalesinin eteğinde kuruldu. İsmini Gangra
kalesinden alan
Çankırı'ya yakın zamana kadar Çangırı ve Çenğiri deniliyordu.


ÇORUM


Rivayete göre Çoğurum kelimesinden türetilmiştir. Bu da bölgede
zamanında
Rumların çoğunluğu oluşturmasından kaynaklanmaktadır.


DİYARBAKIR


Bakır ülkesi anlamına gelmektedir. Bu ismin kaynağı Diyar-ı
Bekir'dir.
Bekir'in memleketi anlamına gelir. Bunun nedeni de Bekir b. Va'il
adlı Arap
göçebe boyunun buraya yrleşmiş olmasından kaynaklanır.
Diyarbakır'ın eski
adı Amid veya Amed'dir. Gelen veya bizim anlamına gelir. Dede Korkut
kitabında Amid'e Hamid de denilmiştir.


DENİZLİ


Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. İl eski
Türkçe'de ülke,
memleket anlamına gelir. Yani deniz memleketi denilir.Bir diğer
rivayete
göre de kelimenin aslı domuz-ili'dir. Bu da bölgede domuz
çokluğundan
kaynaklanmaktadır.

EDİRNE


Romalılar döneminde imparator Hadrianus tarafından kurulduğu için
şehir
"Hadrianopolis" dını alır. Hadrianus'un şehri anlamına gelen bu
sözcük,
sonradan değşimlere uğrayarak Edirne halini aldı.


ELAZIĞ


1834 yılında Mezra denilen yerde kuruldu.1862 yılında buraya o
sıradaki
padişah Abdülaziz'in onuruna "Mamuretülaziz" adı verildi. Bu ismi
uzun bulan
halk onu Elaziz olarak kısalttı. 1937 yılında Elazığ'a çevrildi.



ERZİNCAN


Erzincan ovasından adını alır. Ezirgan diye halk tarafından
söylenir.
Buranın eski adı Eriza'dır.


ERZURUM

Ardı Rum kelimesinden gelir. Yani Rum toprağı demektir. Diğer bir
rivayete
göre de Selçuklular buraya Erzen-Rum demişlerdir. Erzen darı
demektir. Şehir
o zamanlar bir tahıl ambarı olarak kullanılmıştır.


ESKİŞEHİR

Eski adı Doylaion'dur. 1080 yılında Türkler burayı ele geçirdi.
1175 yılında
burasını Bizans geri aldı. Kılıçarslan bu şehri daha sonra geri
alınca, ona
"Bizim eski Şehrimiz" anlamına gelen Eski Şehir adını verdi.

GAZİANTEP

Şehrin eski adı Ayıntab'dır. Kelime anlamı, pınarın gözü
demektir. Halk bunu
Antep olarak değiştirmiştir. Halk Kurtuluş savaşında Fransızlara
karşı
başarılı bir savaş verince 6 Şubat 1921'de çıkartılan bir
yasayla Gazi
ünvanı verildi.


GÜMÜŞHANE


Burada daha önceleri gümüş madenleri olduğundan, bu şehre
Gümüşhane
denilmiştir


İSTANBUL


MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu
şehre
kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir.
Roma imparatoro Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi
babasının
adıyla "Antion" olarak anıldı.
Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi
adını
verdi. Şehre "Konstantin veya Konstanpolis" adı verildi. Araplar
"Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolis" demişlerdir. Daha sonra bu
ismin
kısaltılmış şekli olan "Stin-polis" deyimi kullanıldı. İşte
İstanbul bu
"Stin-Polis" şehrinden türetildi.
Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında "İslambol"
adını verdiler.
Fakat daha sonra İstanbul olarak değiştirildi.

İZMİR


Şehrin asıl adı "Smyrna"dır. İzmir kelimesi smyrna'nın halk
arasındaki
kullanış şeklidir. Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs
Kralı
Kinyras'ın kızı Smyra'dan alır ve tanrıça Artemis İzmirli'dir.
Kimi
kaynaklara göre de, İzmir şehrini ilk kuran Hititler değil,
Amazonlar'dır.
(Hititler de buraya Navlühun adını vermişlerdir.

KARAMAN


İlk ismi Laranda'dır. Selçuklu ve Osmanlılarda ki ismi Larende idi.

Karamanoğullarının başkenti olduğundan buraya daha sonra Karaman
adı
verildi.


KAHRAMANMARAŞ


Asıl adı Markasi'dir. Halk dilinde Maraş olarak değişmiştir.
Kurtuluş
savaşında Fransızlara karşı şehirlerini kahramanca
savunduklarından meclis
tarafından ll Şubat 1922'de kahraman ünvanı verildi.


KARS


MÖ: 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı
şehre kars adı
verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden
yapılan
elbise veya şal kuşağı anlamına gelir.


KASTAMONU


Şehrin eski adı "Tumana"dır. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir
kavim
yerleşti. İşte Kastamonu Gas ve Tuman'ın birleşmesinden meydana
gelmiştir.


KAYSERİ

Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya Kaysarea adını
verdiler. Yani
İmparator şehri anlamına gelir. Daha sonra Kayseri olarak halk
arasında
yayıldı


KIRŞEHİR


Kır ve Şehir kelimesinin birleşmesinden oluşmuştur.


KOCAELİ

Orhan gazi döneminde bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan
dolayı
buraya Kocaeli denildi.


KONYA

İsa'dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St.
Paul burayı
ziyaret etti ve şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti. Bu
nedenle
Hıristiyanlar ona, "İsa'nın tasviri" anlamına gelen "ikonyum"
adını
verdiler. Abbasiler burayı alınca "Kuniye'ye" çevirdiler. Türkler
bu ismi
Konya olarak değiştirdi.


KÜTAHYA


Frigler buraya "Katyasiyum veya Katiation" adını vermişlerdir. Daha
sonra
yöre halkı buraya Kütahya demiştir

MALATYA


Hititler döneminde buranın adı "Meliddu"dur. Halk tarafından
Malatya olarak
değişmiştir.


MANİSA


Yunanca Magnesya'dan gelmiştir. Türkler burayı alınca Manisa olarak
şehrin
ismini değiştirdiler.


MARDİN


Mardin adı Süryanice'de Marde'den geldiği rivayet edilir. Romalılar
"Maride"
Araplar ise "Mardin" adını vermişlerdir. Diğer bir rivayet göre
ise
kürtçedeki Mer-din yani erkek, yiğit -görmek kelimesinden
geldiği
söylenmiştir.


MUĞLA

Eski adı "Mobolla"'dır. Türkler buraya daha sonra Muğla
demişlerdir.


MUŞ


Bir rivayete göre süryanice'deki suyu bol anlamına glene Muşa'dan
diğer bir
rivayete göre ise Şehrin kurucusu "Muşet'den gelmiştir


NİĞDE


İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından bu
şehre isimlerini
vermişler. Arap kaynakları şehre "Nekide veya Nikde" demişlerdir.
Halk ise
şehre Niğde adını vermiştir.


NEVŞEHİR


Onsekizinci yüzyıla kadar şehir bir köydü ve adı "Muşkara" idi.
Daha sonra
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir
anlamında
Nevşehir adını verdi.


ORDU


Eski adı "Kotyora"dır. Halk tarafından bu isim değişikliğe
uğramıştır.

RİZE

Kafkas kökenli bir kelime olduğu sanılmaktadır.

SAKARYA


Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alır

SAMSUN


Eski adı "Amisos"dur. Samsun ismi bu kelimenin halk arasından
değiştirilmesidir.


SİVAS


Adının nereden geldiği konusunda her hangi bir kayda
rastlanmamıştır.


SİİRT


Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği
söylenir.
Diğer bir ravayete göre ise Sert kelimesinin bozulmuş şeklidir.

TEKİRDAĞ


Adını, kıyı boyunca uzanan Tekirdağlarından almıştır.


TOKAT


Eski adı "Komana Pontika"idi. Tokat adının Pontika adının halk
arasından
değişmiş şeklidir.


TRABZON

"Trapezus" sözcüğünden gelir. Anlamı dörtköşe'dir.


TUNCELİ


Burada bazı maden yataklarının bulunmasından dolayı şehre Tunceli
adı
verilmiştir. Yani tunçülkesi demektir.


UŞAK


Çocuk veya genç adının halk dilinden söylenişidir. Bazı
rivayetlere göre ise
uşak (ayınla söylenişi) kelimesinin aşık kelimesinden geldiği
söylenmiştir.


URFA


Eski adı "Orhoe veya Orhai"dir. Dah sonra Araplar tarafından "R"ya
çevrilmiştir. Bir diğer rivayete göre ise Kürtçeden gelmekte olup
R yani
güneş demektir. Şehir Babil hükümdarı Ramis-Nemrut tarafından
kuruldu.

VAN

Van'ı Asur kraliçesi Semiramis kurdu. Bundan dolayı şehre
"Şahmirankent" adı
verildi. Daha sonra Persler döneminde buraya Van adında bir vali
geldi ve
şehri bayındır hale getirdiğinden şehre onun adı verildi.


alıntı...